معانی ثانویه همزه استفهام در سوره «یس» از منظر علامه طباطبایی و ابن عاشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

طلبه سطح،حوزه علمیه کوثر

چکیده

استفهام از سبکهای زیبا و دلنشین قرآن کریم برای بیان حقیقت و آگاهی دادن به مخاطب و اقناع او است که نقش مهمی در اعجاز لفظی قرآن نیز ایفا میکند. از میان حروف استفهام، حرف همزه مهمترین اسلوب استفهام و بیش-ترین تکرار را در قرآن داراست؛ که البته در بیشتر موارد، از معنای اصلی خود یعنی طلب فهم، خارج شده و معانی دیگری را افاده میکند. در یک نگاه اجمالی به آیات قرآن از منظر موضوع مورد بحث، در مییابیم که سوره «یس» بیشترین ادات استفهام را برای ارائه معارف مطرح کرده است که با انگیزه‌های مختلفی مانند: آگاهی، هشدار، توبیخ و ... همراه بوده است. این تأمل میتواند در راستای فهم کلی سوره مذکور ارزشمند بوده و تا حدود زیادی به شناخت بیشتر مفاهیم و جایگاه والای آن کمک نماید. نوشتار حاضر، به روش کتابخانهای و توصیفی به دنبال تبیین جایگاه نظرات علامه طباطبایی و ابن عاشور دو مفسر شیعه و اهل سنت، در بحث استفهامات سوره «یس» و بیان نقاط اشتراک و افتراق دیدگاههای آنان در این خصوص است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که رویکرد قرآن کریم در تربیت انسانها رویکردی اکتشافی است، که به جای واداشتن مخاطب به پذیرش سطحی و حفظ کردن نتیجه-گیریهای دیگران، آنها را با استفهامهایی در قالب معنایی اقرار، توبیخ، تعجب به حقیقت کلام الهی برساند که موجبات هدایت و سعادت آنها را فراهم میسازد.

کلیدواژه‌ها