واکاوی آیات نشوز ( ٣٤ و ١٢٨ نساء)از منظر مفسران و فقهاء

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم،دانشکده علوم و فنون تهران

2 مدرس حوزه،طلبه سطح4 مجتمع آموزش علوم اسلامی کوثر

چکیده

نشوز، خروج زوج یا زوجه از انجام تکالیف واجبی است که خداوند متعال بر عهده هر کدام از آنان در رابطه با دیگری گذاشته است. طبق آیه 34 و 128 سوره مبارکه نساء، نشوز اختصاص به زن ندارد بلکه اگر مرد نسبت به انجام تکالیف واجب خود از قبیل نفقه، هم‌خوابی واجب و حق قسمت کوتاهی کند، ناشز محسوب می‌شود. این در حالی است که برخی مفسران، نشوز را با عدم تمکین مساوی با دانسته و آن را تنها به زن نسبت می‌دهند. محقق در این مقاله ضمن بررسی جوانب مختلف این موضوع، به این مهم پرداخته است که هر عدم تمکینی نشوز نبوده و آنچه زن را ناشزه می‌کند، امتناع از تمکین است. علاوه اینکه نادیده گرفتن نشوز مرد، موجب می‌شود پیامدها و آثار آن، همچنین راه‌های مقابله و رفع آن نیز آنچنان که باید مورد توجه قرار نگیرد. از این رو این مختصر سعی دارد به روش کتابخانه‌ای و تبیینی ـ تحلیلی با احصاء آراء مفسرانی که به تفسیر این آیات و روایات مربوطه پرداخته‌اند و با نیم‌نگاهی به آراء فقهی و حقوقی، با تبیین معنای حقیقی نشوز و تعیین حدود و ثغور و پیامدها و راه‌کارهای قرآنی آن به نگاه جامع‌تری از نشوز دست یابد.

کلیدواژه‌ها